پایگاه خبری- تحلیلی دشتیاری نیوز

 مــا هـستیــم از قـــوم جـــدگال      همیشـــه زنـده ایـم و سرحـال

طبیعت روستای کچ

روستای کچ دارای دو شکل طبیعی کاملا متفاوت در فصول بارانی و خشک میباشد در فصول خشک و غیر بارانی(مخصوصا اگرتابستان باشد)این روستا چهرهای نه چندان دلچسپ بخود میگیرد و وزش بادهای موسمی گرم همراه با گردوخاک اهالی روستا را کمی میازارد ولی در فصول بارانی روستای کچ به یکی از زیباترین روستاهای منطقه دشتیاری تبدیل میشود.

روستای کچ یک دریاچه فصلی بسیار بزرگ دارد که در فصول بارانی پراب میشودو دود تا دور انرا جنگلی احاطه کرده که پوشیده از هزاران اصله درخت کنار(کنر)ساج(چش)و کهیر(کهور) است.با پراب شدن این دریاچه گاهی طولش به چند کیلومتر میرسد درختان این جنگل رو به سرسبزی میگرایند وباعث دگرگون شدن چهره طبیعی روستا میشوند.

همزمان با بارش باران زمینهای کشاورزی روستا نیز ابگیری میشود تا پس از فرو نشستن اب در زمین بصورت دیم کشت شوند.بعداز انکه زمین بحالت نمدار رسید زمین را با تراکتور یا به شکل سنتی شخم میزنند و همزمان بذر پاشی کرده و با کنده چوب بزرگی صاف می کنند و زمین را بحال خود رها کرده تا جوانه ها سر از خاک دراورده و سبز شوند. مهمترین محصولاتی که در این روستا کشت میشوند عبارتند از ذرت علوفه) جهت مصارف دامی وماش که هردو در فصول بارانی به وفور کشت میشوند.

باخت 3-0 تیم شهرداری کنارک مقابل مهمان خودش مس نوین کرمان

 باخت تيم فوتبال شهرداری کنارک نماینده استان سیستان و بلوچستان در لیگ دسته 3 کشور  در برابر مس نوین کرمان،

 در ديداري 90 دقيقه‌اي تيم فوتبال مس نوین کرمان، نماينده فوتبال استان سیستان و بلوچستان را مغلوب خود كرد. شکیل جدگال زاده امروز در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری باشگاه پیمان چابهار در چابهار اظهار داشت: از سري مسابقات فوتبال ليگ دسته سه كشور يك ديدار در محل استاديوم شهید کلانتری چابهار برگزار شد. وي ادامه داد: در اين ديدار كه بين‌ تيم‌هاي شهرداری کنارک و مس نوین کرمان برگزار شد تيم ميهمان در معدود حملات خود موفق شد با سه گل  نماينده استان سیستان و بلوچستان  را با شكست آشنا سازد و به سه امتياز حساس و خارج از خانه دست يابد.  

بخش پلان دشتياري

بخش پلان واقع در شهرستان چابهار كه در فاصله 70كيلومتري شرق و شمال غربي شهرستان و در عمق منطقه دشتياري واقع گرديده است در اين بخش انتهاي محروميت و فقر به چشم مي خورد اما در آن هم كارهايي صورت گرفته است در مورد مدارس سازي و راههاي روستايي،برق رساني،احداث درمانگاه و بهداشت و مخابرات و كشاورزي انجام گرفته است عمق محروميت در بخش پلان آنچنان زياد است كه انگار هيچ فعاليتي در اين بخش صورت نگرفته است بخش پلان دشتياري يكي از محروم ترين و بزرگترين بخش كشور بوده كه در سال 1378از بخش دشتياري(نگور)و شهرستان قصرقند مجزا و به بخش پلان تبديل شده است كه داراي كه داراي دو دهستان پلان و تلنگ بوده كه بيش از 170هزار نفر جمعيت دارد 350روستا و 200واحد آموزشي و تعداد17هزار نفر دانش آموز در مقاطع مختلف تحصيلي دارد و مردم براي انجام كارهاي اداري رفع نيازهاي خود به شهر چابهار يا نگور عزيمت مي نمايند كه اين مسافت زياد باعث اتلاف وقت و تحمل هزينه هنگفت جهت اياب و ذهاب براي مردم محروم روستايي اين بخش ميگردد لذا از مسولين استدعا داريم با الطاف و عنايت خويش مردم محروم بخش پلان را مورد توجه قرار داده و خواسته هاي ديرينه مردم تحقق پذيرد نياز هاي اساسي اين بخش بر اساس اولويت به شرح ذيل مي باشد:

1-مستقل نمودن اداره آموزش و پرورش بخش پلان از بخش دشتياري

2-احداث و راه اندازي شعبه هاي بانكها(ملي،كشاورزي،صادرات،سپه)

3-مستقل نمودن شاخه كميته امداد بخش

4-احداث راه اندازي فرمانداري و شهرداري به نام دشتياري

5-احداث آموزشگاههاي هنرستان و كارو دانش

6- به شهرستان تبدیل کردن توسط دولت مردمی و خدمت گزار هدیه با این مردم محروم  کشور

7- به اتمام رساندن بیمارستان پلان که 20 سال پیش شروع به کار کرده است.

http://moradjan.blogfa.com/post/63منبع:بخش پلان دشتياري

احمد بلوچ شورای روستای مرادبازاربه خبرنگار چابهار نیوز گفت : پروژه آسفالت روستاها ی ولی محمد بازار – کموبازار –حسین بازار- مراد بازار – مهراب بازار – ماندیرو و گتیگ که از بخش پلان شهرستان چابهار هستند از سال 89 شروع و یک لایه از جاده با شن دپو کرده و با گذشت چندین ماه پروژه آسفالت تعطیل و نیمه کاره رها شده است.

 شورای روستای مرادبازار افزود:  پروژه آسفالت تعطیل و نیمه کاره رها شده برای ایاب و ذهاب مردم روستا های فوق ذکر را با مشکل مواجه کرده است چندین گزارش برای اجرای این پروژه به اداره راه و مسکن شهرستان چابهار مکتوب کردیم که متاسفانه تاکنون هیچ اقدامی جهت اجرای این پروژه صورت نگرفته است.

احمدبلوچ اظهار داشت : این موردباعث رنج و عذاب روستاییان می شودکه به خاطر شن ریزی شدن داخل روستا همیشه داخل روستا با عبور یک وسیله نقلیه غبار آلود می شود که باعث مریض شدن بچه ها و مشکلات تنفسی برای کهنسالان می شود.

بلوچ خواستار آسفالت این محور شد و افزود: با آسفالت کم و بیش 3کیلومتر راه روستای چندین روستا را از نعمت راه برخوردار می شوند.وی گفت: این راه زیرسازی شده است و بیش از 2سال است که نیمه‌تمام رها شده و ابنیه آن از بین رفتن است.

بلوچ در پایان گفت: ما از مسئولین خواهش می کنیم که این پروژه آسفالت با گذشت چند ماه نیمه تمام و بلاتکلیف رها شده است را به سرانجام برسانند که باعث ضرر و زیان های مالی و جانی زیادی برای ساکنین این روستا در بر داشتند

پس از گذشت چند مدتی از ریشه کنی بیماری ˈوباˈ در استان سیستان و بلوچستان این بیماری مجددا در بخش دشتیاری و بخش پلان شهرستان چابهار در جنوب استان سیستان و بلوچستان شیوع پیدا کرده است.

اين بيماري بيشتر در نقاط گرم و مرطوب و در تمام ماههاي سال به خصوص از ارديبهشت تا آبان شيوع مي يابد و بسيار کشنده است.

استفاده از آب غيرقابل شرب كه  مردم مستقيما از آب برگه (هوتگ) براي آشاميدن برمي دارند و فقدان سيستم آب لوله کشی در روستا های شهرستان چابهار عامل اصلي شيوع  وبا  است و علاوه بر بيماري وبا ، چندین مورد ابتلا ء بيمار های اسهال خوني،ورحم معده،...مشاهده شده است .

به گزارش خبر نگاردشتیاری نیوز به نقل از چابهار نیوز زاهد جدگال_پلان:بخش دشتياري و بخش پلان از توابع شهرستان چابهار، دارای اب هوای و خاک بسيارمستعد برای کشاورزی در كشور به حساب مي آيد  در اين دشت سالانه حدود 780 متر مكعب دركيلومتر مربع، خاك در اثر فرسايش تلف مي شود . زمين هاي زراعي منطقه در اثر پيشرفت فرسايش با سرعت زياد، در حال نابودي هستند.

بر اساس این گزارش:خندقهاي حاصل از فرسايش( گرگرو):روستا های دهستان پیرسهراب ،بخش دشتیاری و پلان شهرستان چابهار درمعرض تهدید فرسايش خندق ( گرگرو) قرار گرفته اند . خندقهاي حاصل از فرسايش( گرگرو) کوچک اگر اقدامی توسط مسئولین صورت نگیرد با تعمیق بستر تبدیل به رودخانه ای بزرگ می گردد و ترمیم آن بسیار پر هزینه وبه یک فاجعه برای مردم و طبیعت منطقه تبدیل  می گردد .

بازگشت جدگال ها به ايران

طبق رواياتی دو برادر به نامهای «دودا» و «چَنّيسَر» که از قوم «راج پوت» (خانوادهي سرداران هندی) بودند، به اين منطقه آمده و در محلی که در مرز هند و پاکستان واقع است و امروزه «عُمَر کوت» (قلعهی عمر) خوانده میشود، ساکن شده و نسل جدگالهای ايرانی از آنها به وجود آمده است. همين روايات بيان میکند که جدگالها از اقوام اصيل و از خاندان بزرگ بودهاند و در ميان آنها رقّاصه و خوانندگان رقاص وجود نداشته است و هنوز هم وجود ندارد.

لانگ ورت ديمز در کتاب «کوچ و بلوچ» به داستان جالبی در مورد دودا اشاره کرده و بيان می کند که «دودا سومرا»^([1]) به خاطر اختلافی که با برادران خود داشت، بر ماديان خود سوار شد و برای نجات جان خود، به ناچار در آن فصل سرما به آب زد و شنا کنان از رود عبور کرد.

دودا اوايل صبح، در حالی که از شدّت سرما بیهوش شده بود، به خانهی شخصی که «صالح» نام داشت، رسيد. صالح که بلوچ و از طايفهی «رند» بود، او را به خانهاش برده و برای اين که او را گرم نگهدارد، دخترش را که «مَدو» نام داشت، با او در يک بستر قرار داد. بر اثر حرارت بدن مدو، دودا گرم شده و به هوش میآيد.^([2])

احتمالاً صالح با ديدن وضع و نوع پوشاک دودا حدس میزد که او از يک خاندان بزرگی است. بنابراين برای نجات جان وی، دخترش را در کنار وی قرار داده تا بر اثر حرارت بدنش گرم شده و به هوش آيد؛ و بعد هم مدو را به عقد دودا در آورد.

ديمز با اطمينان کامل دودا را يک جدگال دانسته و بيان میکند: « دودا با مدو ازدواج کرد. ... به خاطر داشتن همسر [بلوچ] شوهر نيز بلوچ شد. در حالی که يک جدگال بود و غير از آن چيزی نبود»^([3])

دودا در سايهی کوههای «هَرند» باقی ماند و به خاطر شجاعت و استعدادی که داشت به مقام والايی دست يافت؛ و فرزندان وی به «دودايی» شهرت يافته و از نام فرزندش «گوريچ»، طايفهی بزرگی به نام گورچانی شکل گرفت.

دودايیهای جدگال تا سالها، بلوچها را زير کمان خود داشته و در سند حکومت کردهاند. طوايف بلوچ تحت حمايت جدگالها توانستهاند تا در سند حضور يافته و به زندگانی بپردازند. چرا که پس از زوال دودايیها تا نيم قرن از حضور بلوچها در سند خبری به دست نمیآيد.⁽

منبع:وبلاک تاریخ و فرهنگ قوم جدگال^[4]